Rogier de Jong, dichter en stadsdichter van Aardenburg

Een steen door de ruit van je dromen

Het mooie van poëzie is dat ze met haar tijd meegaat, ook al verandert ze niet echt van karakter. Van sonnet tot ollekebolleke en van terzine tot slam: de dichtkunst mag zich in snorren en tattoos hullen, maar onder die uitmonstering tref je het naakte marmer van een eeuwenoude kunstvorm.

Of het nu om een canzone van Petrarca gaat, een hekeldicht van Vondel of een readymade vers van K. Schippers, de klassieke naaktheid van poëzie vind je in elk goed gedicht. Iedere poëzieliefhebber weet dat, want wie is er nooit in aanraking gekomen met die regel of dat couplet dat insloeg als een bom en je zelfbeeld én je beeld van de dichtkunst vakkundig verbrijzelde?

Ach, die eerste keer… na op school veel verplichte poëzie te hebben doorgeworsteld, bleef mijn oog op een dag – vast een onbeduidende dinsdag vlak na de gymles – haken achter de volgende strofe:

ik heb het belangrijkste besluit
ooit door een mens gedaan,
genomen:
een steen door de ruit
te slaan van mijn dromen.

Uit: Het innerlijke behang en andere gedichten, Van Oorschot, 1970.

Ik denk dat ik op het moment zelf vooral verbaasd was. Ik vond het een krachtig en tegelijk ook vandaliserend beeld dat paste in de tijdgeest (provo’s, protest en popmuziek) maar ook het beeld van poëzie als ‘iets moois’ onderuit haalde. Nu weet ik dat het couplet de naaktheid van poëzie belichaamde, waarin schoonheid hand–in–hand gaat met de afstotelijkheid van de lelijkheid: geen strand zo lieflijk als in Wijk aan Zee, met de walmende schoorstenen van Tata Steel vlak achter je rug. Rozen en motoren heette de eerste bundel van Hans Verhagen niet voor niets.

Vanwege deze column heb ik de bundel waarin de strofe voorkomt na een halve eeuw opnieuw opgezocht en voor ik het wist was ik een uur kwijt. Oordeel: kraakheldere, vervreemdende en ongepolijste poëzie – veel minder gekweld en zoetsappig dan ik me het werk van Hans Lodeizen (1924-1950) herinnerde – en vooral: klassiek naakt, ónvolmaakt.

De gedichten van Hans Lodeizen staan na vijftig jaar nog steeds als een huis omdat goede poëzie staat als een huis. Met de steen die hij als een Bart de Graaff avant la lettre door de ruit van zijn dromen joeg, ontwaakte Hans Lodeizen als dichter én sloeg hij mijn zelfbeeld en het beeld dat ik van de dichtkunst had vakkundig aan diggelen.

(22 januari 2020)

Links							Rechts
	Home	Publicaties	Media	Dichter	Stadsdichter	Nieuws
	Weblog: Hans Lodeizen
	Blogarchief > 2023 \| 01 \| 07 > 2022 \| 11 \| 10 > 2022 \| 10 \| 20 > 2022 \| 10 \| 12 > 2022 \| 10 \| 10 > 2022 \| 08 \| 17 > 2022 \| 08 \| 10 > 2022 \| 07 \| 11 > 2022 \| 07 \| 06 > 2022 \| 05 \| 27 > 2022 \| 05 \| 03 > 2022 \| 04 \| 01 > 2022 \| 03 \| 17 > 2022 \| 03 \| 10 > 2022 \| 01 \| 21 > 2022 \| 01 \| 20 > 2021 \| 11 \| 05 > 2021 \| 08 \| 25 > 2021 \| 08 \| 18 > 2021 \| 08 \| 06 > 2021 \| 06 \| 20 > 2021 \| 03 \| 17 > 2021 \| 02 \| 15 > 2021 \| 01 \| 27 > 2021 \| 01 \| 16 > 2021 \| 01 \| 10 > 2020 \| 11 \| 19 > 2020 \| 08 \| 27 > 2020 \| 05 \| 10 > 2020 \| 04 \| 19 > 2020 \| 04 \| 13 > 2020 \| 03 \| 23 > 2020 \| 01 \| 22 > 2019 \| 08 \| 24 > 2019 \| 06 \| 05 > 2019 \| 03 \| 24 > 2019 \| 02 \| 12 > 2019 \| 02 \| 08 > 2019 \| 05 \| 02 Campert, Remco Claus, Hugo De Coninck, Herman Drie favoriete gedichten Eerbiedskapitaal Frost, Robert Gordeldieren Guépin, J.P. Handke, Peter Hermetische dichtkunst Horror vacui Illich, Ivan Lasters, Ruth Leary, Timothy Literaire herinneringen aan Groningen Lodeizen, Hans Lorca, Federico García Memento Menkveld, Erik Moeyaert, Bart Moore, Marianne Nationaal Monument Nietzsche, Friedrich Östlund, Ruben Poëticale parochies Poëzie en emoties Poëziekritiek Poëzieweek 2021 Recensies Schwartz, Delmore Spoorwegen Stadsdichter Turing Gedichtenwedstrijd 2018 Verhagen, Hans Vlaamse versus Nederlandse poëzie Von Trier, Lars Zeeuws–Vlaanderen Zeeuwse canon		Een steen door de ruit van je dromen Het mooie van poëzie is dat ze met haar tijd meegaat, ook al verandert ze niet echt van karakter. Van sonnet tot ollekebolleke en van terzine tot slam: de dichtkunst mag zich in snorren en tattoos hullen, maar onder die uitmonstering tref je het naakte marmer van een eeuwenoude kunstvorm. Of het nu om een canzone van Petrarca gaat, een hekeldicht van Vondel of een readymade vers van K. Schippers, de klassieke naaktheid van poëzie vind je in elk goed gedicht. Iedere poëzieliefhebber weet dat, want wie is er nooit in aanraking gekomen met die regel of dat couplet dat insloeg als een bom en je zelfbeeld én je beeld van de dichtkunst vakkundig verbrijzelde? Ach, die eerste keer… na op school veel verplichte poëzie te hebben doorgeworsteld, bleef mijn oog op een dag – vast een onbeduidende dinsdag vlak na de gymles – haken achter de volgende strofe: ik heb het belangrijkste besluit ooit door een mens gedaan, genomen: een steen door de ruit te slaan van mijn dromen. Uit: Het innerlijke behang en andere gedichten, Van Oorschot, 1970. Ik denk dat ik op het moment zelf vooral verbaasd was. Ik vond het een krachtig en tegelijk ook vandaliserend beeld dat paste in de tijdgeest (provo’s, protest en popmuziek) maar ook het beeld van poëzie als ‘iets moois’ onderuit haalde. Nu weet ik dat het couplet de naaktheid van poëzie belichaamde, waarin schoonheid hand–in–hand gaat met de afstotelijkheid van de lelijkheid: geen strand zo lieflijk als in Wijk aan Zee, met de walmende schoorstenen van Tata Steel vlak achter je rug. Rozen en motoren heette de eerste bundel van Hans Verhagen niet voor niets. Vanwege deze column heb ik de bundel waarin de strofe voorkomt na een halve eeuw opnieuw opgezocht en voor ik het wist was ik een uur kwijt. Oordeel: kraakheldere, vervreemdende en ongepolijste poëzie – veel minder gekweld en zoetsappig dan ik me het werk van Hans Lodeizen (1924-1950) herinnerde – en vooral: klassiek naakt, ónvolmaakt. De gedichten van Hans Lodeizen staan na vijftig jaar nog steeds als een huis omdat goede poëzie staat als een huis. Met de steen die hij als een Bart de Graaff avant la lettre door de ruit van zijn dromen joeg, ontwaakte Hans Lodeizen als dichter én sloeg hij mijn zelfbeeld en het beeld dat ik van de dichtkunst had vakkundig aan diggelen. (22 januari 2020)

	© Rogier de Jong